ساختار مغز به گونهای است که نیمکرهی راست و چپ در آن به صورت قرینه روبه روی هم قرار گرفتهاند. هر کدام از نیمکرهها از چهار لوب تشکیل شده اند که هرکدام از این لوبها کارکردها و نقشهای متفاوتی در تفکر، ادراک، واکنش و رفتار با محیط دارند. آسیب به هر یک از لوب های مغز منجر به بروز اختلالات عصبی شناختی میشود. این لوبها بر اساس استخوانهای مرتبط نام گرفتهاند و مرزهای این لوبها در جایی قرار دارد که استخوانهای جمجمه به هم پیوند خوردهاند.
لوب های مغز
1. قدامی یا پیشانی Frontal
لوب قدامی یا پیشانی بزرگترین لوب مغزی و مرکز تفکر شناختی و ساختار کلی شخصیت فرد میباشد که توسط شیار مرکزی از لوب آهیانه ای جدا شده است. کارکردهای لوب پیشانی شامل طرح ریزی، استدلال، سازماندهی افکار و رفتار، قضاوت و ... است و به طور کلی ما را از حیوانات متمایز می کند. لوب پیشانی موقعیت خطرناکی داشته و بسیار آسیب پذیر است.
2. آهیانهای parietal
لوب آهیانه ای در پشت شیار مرکزی و بالاتر از لوب پس سری قرار گرفته است. لوب آهیانه واسط اعصاب بینایی به لوب پس سری است. همچنین وظیفه یکپارچه سازی اطلاعات حسی از قسمتهای مختلف بدن را نیز به عهده دارد. ایجاد هرگونه صدمه به لوب آهیانه ای در پردازشهای فضایی و تصویر بدن اختلال ایجاد کند.
3. پس سری Occipital
لوب پس سری در عقبترین قسمت جمجمه واقع شده است و کوچکترین لوب مغزی است. لوب پس سری قشر بینائی اصلی مغز است و بیشترین مسئولیت ادراک دیداری را به عهده دارد. کارکردهای لوب پس سری شامل؛ پردازشهای دیداری-فضایی، ادراک دیداری، تشخیص گذاری رنگها و حرکت است. معمولا اختلالات در لوب پس سری میتواند به توهمات دیداری منجر گردد. لوب پس سری، نسبت به خطرات، موقعیت امن تری دارد. ولیکن در صورت آسیب مشکلاتی همچون اختلالات در سیستم بینایی و ادراکی و یا از دست دادن کامل یا ناقص بینایی را در پی خواهد داشت.
4. گیجگاهی Temporal
در هر یک از نیمکرههای راست و چپ مغز یک لوب گیجگاهی و تقریبا در موقعیت هم سطح با گوشها قرار گرفتهاند. لوبهای گیجگاهی قشر شنوایی اصلی مغز را تشکیل میدهند، بنابراین مسئول کلیه پردازشهای صوتی مغز نیز هستند. هیپوکامپ که مسئول شکل دهی حافظه بلند مدت و ذخیره سازی اطلاعات جدید است، در لوب گیجگاهی قرار دارد. لوب راست گیجگاهی حافظه تصویری و لوب چپ گیجگاهی حافظه کلامی را مدیریت میکند. در نتیجه لوب گیجگاهی در مسئولیتهای شنیدنی، گفتاری و حافظه درگیر است. در صورت آسیب رسیدن به لوب گیجگاهی بسته به ناحیه آسیب، علائم متفاوتی را مشاهده خواهیم کرد.